Draaiorgel & Orchestrion Allerlei

Allereerst: de werking van een draaiorgel:

Pneumatisch Draaiorgel ▼

Een orgel heeft lucht onder druk nodig.

Hiervoor worden a-symetrisch balgen in beweging gebracht, waardoor de luchtdruk constanter is.

In bovenstaande animatie is de lucht onder druk met een blauwe kleur weergegeven.

De balgveer zorgt voor de gewenste luchtdruk, terwijl de klep boven op de balg voorkomt, dat de balg zichzelf te ver opblaast.

Deze samengeperste lucht wordt naar een windkamer gevoerd.

In deze windkamer zitten luchtkleppen met membranen.

De truc zit hem in de luchtdruk boven en onder het membraan.

Indien er geen toon geproduceerd hoeft te worden, is de luchtdruk via het zijkanaaltje zowel boven als onder gelijk.

Vervalt de luchtdruk aan de bovenzijde, dan zal door de druk in de windkamer het membraan met de klep omhoog gedrukt worden.

Het luchtkanaal naar de pijp(en) komt dan vrij en er zal een toon te horen zijn.

Via de stelschroef kan men de regelwind voor een juiste klepwerking instellen.

Bovenstaande afbeelding betreft een zg. keyless, pneumatisch orgel, de meeste orgels in Nederland werken met "toetsen" die in principe omlaag gedrukt worden door het orgelboek, tot er een gat/gleuf komt, waardoor de toets omhoog kan, waarna er een toon kan klinken.

Veel Duitse orgels zijn keyless, en vrijwel alle straatorgels hebben toetsen.

Toetsenmechaniek van Draaiorgel ▼

Standaard worden de toetsen C, door het boek omlaag gedrukt. (In de afbeelding is de toets omhoog)

Zodra een toets in een gleuf omhoog kan, zal de betreffende toon klinken, tot het einde van die gleuf.

Deze en meer info over het bouwen van een draaiorgel:

http://www.hobbydraaiorgel.nl/subdir/hfdpag.htm <<<<<

Link meteen openen in nieuw venster?

Klik met RECHTS op de link en kies:

Koppeling openen in nieuw venster

Resultaat:

YouTube (of andere site) zal normaal openen.

▼▼▼

https://mechanicalmusicradio.weebly.com/listen-live.html

Orgels die ik mooi vind op Alfabet:

36er Ruth van Verdonk

De Blauwe Pilaar van Fabian Krul

De Bloemenmeid van Martin Conrads

De Carpe Diem Van Ton & Wil Roos

De Cementmolen van Hennie Roos

De Dulciaan van Guus Diekstra

De Engelekast van Marc Veeningen

De Entertainer van Reyer Baas

De Freie van Gebr. Meulkens

De Fruitschalen van Klaas Tolsma

De Gouden Limonaire van Museum Speelklok

De Gouwe van SKO

De Grote Cap van Ronald de Ruijter

De Harmonica van Pluer

De Jubal van Michiel Bontan

De Lekkerkerker van Stichting Exploitatie Lekkerkerker

De Mortier van Simon Loopstra

De Onvoltooide van Elbert Pluer

De Pansfluiter van Adrie Vergeer

De Scala van Robin Hendriks

De Veronica van Gebr. Meulkens

De Vijf Prominenten van Jaap Tuijn

De Wimmies van Wim Hoefakker Sr.

Het Kunkelsorgel van SKO

Het Labre Orgel van Robin Hendriks

Psalmorgel Koenigsberg van Michiel Bontan

DIK gedrukte hebben mijn voorkeur. . .

De Bussumse draaiorgelbouwer Elbert Pluer werkt nu wel aan een groots project: het grootste draaiorgel van Nederland, met de veelzeggende naam de 'Onvoltooide', 128 Toets ! ▼

Film & Muziek De Onvoltooide https://www.youtube.com/watch?v=P3Rp0um1Bx0 <<<<<

De Sik, 72 toets, Van oorsprong een Decap orgel uit de jaren 20

Film & Muziek De Sik: https://www.youtube.com/watch?v=2EzP9YOwTpk <<<<<

De Engelekast, Limonaire 56 toets, Bouwjaar 1910, van Mark Veeningen

Film & Muziek De Engelekast: https://www.youtube.com/watch?v=uR5K_Aftw2Y <<<<<

De Grote Cap (voorheen van Mina van Es), 75 toets, een Decap orgel uit 1927

Film & Muziek De Grote Cap: https://www.youtube.com/watch?v=-5qvF5ub770&t=6s <<<<<

De Lekkerkerker,

eigenaar: Stichting Exploitatie De Lekkerkerker, Gouda ▼

Op Moderne 3-Wielige Kar ▲

De Lekkerkerker na de restauratie

En hier op de nieuwe aanhangwagen ▲

Film & Muziek: De Lekkerkerker:

http://www.youtube.com/watch?v=NCXT_keTIVY&playnext=1&list=PL942E325CC4A678C1&index=38 <<<<<

Film Afspelen?

Klik met Rechts op de link (met <<<<<

Kies: Koppeling openen in nieuw venster (zie rode kader)

Draaiorgel de Lekkerkerker

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Draaiorgel de Lekkerkerker is een Nederlands straatorgel dat in 1928 door Carl Frei werd gebouwd.

Het orgel telt 90 toetsen.

Levensloop

Carl Frei bouwde dit orgel in 1928 voor Gerrit van der Wouden.

Van der Wouden exploiteerde een danszaal genaamd Reseda in Lekkerkerk.

Het heeft daar enkele jaren dienstgedaan als dansorgel.

Begin jaren '30 werd het orgel omgebouwd tot straatorgel voor orgelverhuurder Diepstraten en heeft het jarenlang in Rotterdam gespeeld.

Het werd door de huurders en liefhebbers Het Zaalorgel genoemd.

Tijdens het beruchte bombardement van Rotterdam was het orgel elders voor onderhoud zodat het aan deze vernietiging is ontsnapt.

Na de oorlog werden de gebroeders Tom eigenaar van het orgel en exploiteerde het in Gouda en omstreken.

Zij verkochten het orgel eind vijftiger jaren aan de familie Roodbol.

Begin jaren zestig werd het orgel naar Waldkirch Breisgau gebracht voor een restauratie bij Carl Frei het front werd toen op geniale wijze geschilderd door Feite Posthumus.

Het orgel deed het goed op concoursen en ook ging het op reis naar de zusterstad van Gouda, Solingen.

Vele langspeelplaten werden er geproduceerd door Polydor en Johnny Hoes, hierdoor verwierf het orgel grote faam.

In 1990 ging het instrument via de Gouwenaar John van Kleef naar de nieuwe eigenaar.

Sinds 1991 is dit orgel Nederlands Monumentaal Cultuurbezit, en is beschermd door het ministerie van OCW.

Stichting tot behoud van draaiorgel De Lekkerkerker

In 1994 werd het orgel eigendom van bovengenoemde stichting.

Grondleggers waren Romke de Waard en Dhr Ir. J. Kremers.

Dankzij hen is dit orgel voor Nederland en Gouda bewaard gebleven en belandde het niet in het buitenland; het zou anders aan Australië verkocht worden.

Het totaal versleten inwendige mechanisme en het uiterlijk waren toen hoognodig aan restauratie toe.

Besloten werd om de orgelbouwer/restaurateur binnen de eigen stadsmuren hiervoor te benaderen.

Het muzikale gedeelte van het orgel werd dan ook prachtig gerestaureerd door Adrie Vergeer van 1999 tot 2005.

Het uiterlijk werd gerestaureerd door de Haagse schilder Pieter Cornelis van Aken.

Hieronder staan foto's en linken naar muziek van mijn andere favoriete draaiorgels, orchestrions e.d.

De Cementmolen, eigenaar: familie Ton Roos, Rotterdam ▼

Film & Muziek: De Cementmolen

https://www.youtube.com/watch?v=sHNTeFNK4UY <<<<<

De Pansfluiter uit 1900, eigenaar: Adrie Vergeer, Gouda ▼

Film & Muziek: De Pansfluiter

http://www.youtube.com/watch?v=qlYYoBsYK7M&feature=related <<<<<

De Vijf Prominenten, eigenaar: Jaap Tuijn, Emmen ▼

foto Wim van der Baan

Op Ouderwetse 3-Wielige Kar ▲

Film & Muziek: De Vijf Prominenten

http://www.youtube.com/watch?v=1wXLplQUl6M <<<<<

36er Ruth van Verdonk, eigenaar: Martin Verdonk, Nieuwegein ▼

Film & Muziek: De Ruth van Verdonk

http://www.youtube.com/watch?v=z9Af_hjVPOU <<<<<

De Dulciaan, Guus Diekstra, Groningen ▼

foto Wim van der Baan

Film & Muziek: De Dulciaan

http://www.youtube.com/watch?v=zd-nRKWlgjk <<<<<

Gouden Limonaire, eigenaar: Museum Speelklok, Utrecht ▼

Op Ouderwetse 3-Wielige Kar ▲

Film & Muziek: Gouden Limonaire

http://www.youtube.com/watch?v=lHUV5XZRhwY <<<<<

De Bloemenmeid, eigenaar: Martin Conrads, Zaltbommel ▼

foto Wim van der Baan

Op Ouderwetse 3-Wielige Kar ▲

Film & Muziek: De Bloemenmeid http://www.youtube.com/watch?v=U0O2wvlnj3w <<<<<

Psalmorgel Koenigsberg van Koppelaar,

eigenaar: Michiel Bontan, Kamerik

foto: Koen Janse, Middelburg

Op Ouderwetse 3-Wielige Kar ▲

Film & Muziek: Psalmorgel Koenigsberg

http://www.youtube.com/watch?v=hYTdP5IugXw <<<<<

De Harmonica van Pluer

Oorspronkelijk is het een Marenghiorgel, dat voor 1920 door de Vreese werd omgebouwd tot straatorgel.

In 1935 door Carl Frei omgebouwd met Accordeon/Harmonica tot 90 toets.

Na de oorlog werd de Accordeon verwijderd en is er een Biphone en Flageolet register ingebouwd door Anton Pluer in Bussum.

Het orgel is nu eigendom van zoon Elbert Pluer en wordt geëxploiteerd door de Helderse orgelvrienden in Den Helder.

Het behoort zeker tot mijn favoriete draaiorgels.

De Harmonica van Pluer ▼

De Harmonica van Pluer

Op Ouderwetse 3-Wielige Kar ▲

Muziek van de Harmonica: https://www.youtube.com/watch?v=cGvixvOTmD8 <<<<<

De Jubal, Michiel & Arlien Bontan, Kamerik eigenbouw 92 toets Carl Frei Gamma

De Jubal tijdens de eerste openbare speeldag in Haarlem op 10 juni 2019

Muziek van de Jubal:

https://www.youtube.com/watch?v=cWWxzZZJ5gg <<<<<

De Fruitschalen, Klaas Tolsma, Leeuwarden ▼

Foto: Wim Bloemendaal

Muziek van De Fruitschalen: https://www.youtube.com/watch?v=-2U_JRlX3BY <<<<<

De Gouwe, SKO, Haarlem ▼

Muziek van De Gouwe: https://www.youtube.com/watch?v=m8FJdroLyc0 <<<<<

De Veronica van Gebr. Meulkens (ex-Gossling) met Limonaire gamma 56 toets.

Dit orgel is ongeveer 40 jaar niet te zien geweest, want het stond bij Gossling in opslag tot september 2017.

Dit orgel een algehele restauratie ondergaan, het heeft ongeveer een jaar gekost.

Bij de restauratie van het orgel waren betrokken: Marco Breijer (Balg), Cas Hendrickx (In elkaar zetten van orgel), Frank Decap (Fluiten) en Martin Conrads voor de finishing touch van het mechanische deel en intonatie.

Het uiterlijk is onder handen genomen, o.a. door Willem Roos en Jaap Tuijn, het resultaat is schitterend en zeker een aanwinst voor het Nederlandse Draaiorgelbestand; let speciaal op de mooie afbeeldingen van de vrouwen!

In Amsterdam was het op zaterdag 8 september 2018 en op de open dag, zondag 9 september bij NBC in Tilburg, en op 14 oktober 2018 dus bij SKO in Haarlem.

Een kenner, in Haarlem vertelde, dat het orgel nog NOOIT zo mooi had geklonken, in een grijs verleden!

Het repertoire is erg gevarieerd.

Een boek van de Wimmies: De Philo Serenade werd ook afgespeeld en vond ik erg mooi!

Wat mij betreft is het de mooiste Limonaire, die ik in jaren heb gezien en gehoord, ik heb dan ook diep respect voor de restauratie, die de familie Meulkens heeft laten uitvoeren.

De Veronica (Ex-Gossling) van Meulkens, SKO, Haarlem ▼

De Veronica van Meulkens

Middelste Dame op de Buik ▼

Dame in Linker zijpaneel ▼

dame

Dame in Rechter zijpaneel ▼

Muziek van de Veronica:

https://www.youtube.com/watch?v=qeQVg40UAyI <<<<<

Ode aan Mr. Romke de Waard avond op 5 april 2019 in Museum Speelklok

256 weergaven

121omePiet

Gepubliceerd op 7 apr. 2019

Een museumavond gewijd aan Mr. Romke de Waard, hij schreef talloze draaiorgel arrangementen naast zijn werk als rechter en later als raadsheer bij de hoge raad.

Ook was hij nauw betrokken bij het museum van Speeldoos tot Pierement wat we nu kennen als Museum Speelklok te Utrecht.

Op het ene nummer op het Arburo orchestrion na, zijn alle nummers in deze video het werk van Romke de Waard.

En het laatste nummer Jubilate Deo is gecomponeerd door Romke maar gearrangeerd en genoteerd door Leon van Leeuwen in de stijl zoals Romke het zelf gedaan zou kunnen hebben, Romke zijn ogen waren in zijn laatste jaren sterk achteruitgegaan en kon niet meer noteren.

Link naar YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=uLAHOmLRQk4&feature=em-uploademail <<<<<

Cyril & Christa Hohnhäuser met Jubeljetteil Orgel Duett ▼