Lanz Bulldog
Tractoren e.a.
zaterdag 13 mei 2023
Lanz Bulldog Vollenhove ▲15 mei 2010
Lanz Alldog ▲
De Lanz
Bulldog is een type tractor ontwikkeld door de Duitse fabrikant Lanz.
Ontworpen door de Duitse ingenieur Fritz Huber, had
de tractor een liggende één-cilinder tweetakt gloeikopdieselmotor.
Door gebruik van deze ééncilinder had die een
karakteristiek geluid, een staccato "boem-boem" geluid.
De ééncilinder had twee grote vliegwielen met aan
ene kant de regulateur en de andere kant de koppeling.
Deze vliegwielen hielden de motor op toeren.
Het starten van deze tractoren ging als volgt:
eerst werd een gas- of benzinebrander onder de gloeikop gezet om de
"gloeikop" roodgloeiend te verhitten, ondertussen konden diverse
smeerwerkzaamheden worden uitgevoerd waaronder ook het bijvullen van de
oliepomp.
Tijdens het voorgloeien moest de oliepomp diverse
malen worden rondgedraaid om de leidingen goed met olie te vullen zodat men
zeker was van een goede smering direct tijdens de start.
Als de "gloeikop" roodgloeiend geworden
was zette men de gashendel in de middelste stand, daarna ongeveer twee maal
pompen met de handslinger aan de dieselpomp om diesel in de gloeikop te
krijgen.
Nu werd het vliegwiel eerst rustig een paar keer
van links naar rechts gedraaid om zuurstof bij de diesel te krijgen zodat het
mengsel goed was voor ontbranding.
Als laatste handeling gaf men met het vliegwiel een
krachtige draai met de klok mee.
Door de compressie en de roodgloeiend gestookte
peer kwam het dieselmengsel tot ontbranding en dus de motor
tot leven wat altijd gepaard ging met een paar
harde klappen daarna liep deze rustig ploffend stationair.
Na het
starten moest nog wel gecontroleerd worden of de motor in de juiste richting
draaide.
Dit gebeurde middels een aangebrachte pijl op het
vliegwiel of een mechanische meter in de cabine van de tractor.
Bleek dat de tractor in de verkeerde richting
draaide dan zette je de gashendel helemaal terug en wachtte je totdat de
tractor bijna zou stoppen.
Op dat moment deed je de gashendel weer helemaal
vooruit en zag je het vliegwiel naar links en rechts gaan en uiteindelijk in de
goede richting draaien.
Bij de oudste modellen moest het stuurwiel met stuurstang los genomen worden om deze in het vliegwiel
te plaatsen.
Dit omdat verder op het vliegwiel gèèn voorziening
was om het vliegwiel handmatig een slinger te geven.
Film & geluid van het starten van een Lanz met
Stuur en stuurstang
http://www.youtube.com/watch?v=hCGtYyrlTt4&NR=1
http://www.youtube.com/watch?v=tr_b6mTnHEo
Wanneer u klikt op een link van YouTube, dan krijgt
u de volgende afbeelding te zien:
Klik dan op: Deze
inhoud in een nieuw venster openen
Resultaat: YouTube zal normaal openen:
Later produceerde Lanz ook types die voorzien waren
van een zogeheten 'aanwerpschijf' die gemonteerd zat op het vliegwiel.
Film & geluid van het starten van een Lanz met
aanwerpschijf
http://www.youtube.com/watch?v=sgAY4pjuhP4&feature=fvw
De tractoren met gloeikopmotor zijn geproduceerd
van ongeveer 1921 tot en met
De tractoren met gloeikopmotor waren zeer geliefd
vanwege de grote kracht, eenvoud en betrouwbaarheid, maar ook vanwege hun
robuustheid.
De tractoren liepen behalve op diesel ook op
petroleum, afgewerkte olie en nog meer (goedkopere en tevens onzuivere)
brandbare stoffen.
Toch konden de tractors wèl vastlopen, door
nalatige smering of te weinig koeling.
Begin jaren vijftig was de gloeikopmotor ten
opzichte van de concurrent sterk verouderd en was de vraag naar deze tractor
dan ook veel minder.
Daardoor besloten ze om de gloeikopmotor te
vervangen door een modernere versie namelijk: de ééncilinder halfdiesel, die
gewoon met een startmotor kon worden gestart.
Het einde was echter niet tegen te houden en in
1955 werd Heinrich LANZ Mannheim AG overgenomen door John Deere.
In totaal hebben ongeveer 250.000 Bulldogs de
fabriek in Mannheim verlaten.
Afgeleiden
Het principe van de tractor met gloeikopmotor werd
ook door diverse andere fabrikanten overgenomen, hetzij als kopie van de gehele
Lanz tractor hetzij als eigen ontwerp.
Technisch zuivere kopieën van de gehele Lanz
tractor waren: Ursus (Polen), Pampa (Argentinië), Le Percheron (Frankrijk) en KL-Bulldog, gemaakt door de Kelly and Lewis Company (Australië).
Ursus ▲
Film & geluid van Ursus tractor
http://www.youtube.com/watch?v=xugv6Lzg8Io&feature=related
Pampa ▲
Le Percheron ▲
KL- Bulldog ▲
Fabrikanten met ook een gloeikopmotor maar naar
volledig eigen ontwerp en techniek waren: Societe Française Vierzon (Frankrijk), Landini
(Italië), HSCS (Hongarije), Orsi (Italië), Bubba (Italië) en Gambino
(Italië).
Française
Vierzon ▲
Gambino 30 HP
▲
HSCS ▲
Orsi ▲
Bubba ▲
dinsdag 28 maart 2023